Arapça kökenli bir kelime olan mizan, özellikle ticari açıdan çok fazla öne çıkar. Bir tacir açısından ticari durumun veya işin genel sonucunu gösteren bir tablodur. Ticari faaliyette gerçekleşen hesapların belli bir tarih aralığındaki borç ve alacak durumunu, borç ile alacak arasındaki bakiyelerini gösteren tablo olarak bilinir. Mizan yapılan kayıtlar sonucu işlem tutarlarını gösterirken, diğer bir açıdan da hesapların kalanlarını göstermesi açısından finansal olarak bilgi edinmede kullanılır.
Gelişen teknoloji ile birlikte kayıtlar, bilgisayar ortamlarında gerçekleşmesinden dolayı mizanın kontrol etme özelliği ortadan kalkmıştır.
İçindekiler
Genel Geçici Mizan
Genel geçici mizan, 31 Aralık tarihinde düzenlenen ve bütün muhasebe dönemini kapsayan mizandır. Aylık olarak tutulan mizanlardan farksızdır. Pratik anlamda aralık mizanı da denir.
Mizan Nasıl Düzenlenir?
Yevmiye defterine kayıt edilen işlemlerin defteri kebirlere kayıt edilmesi ile başlayan süreçte, matematiksel olarak yapılan aktarmaların doğru bir şekilde aktarılıp aktarılmadığının kontrolünü sağlayan mizan düzenlenme zamanlarına göre çeşitlendirilir.
Mizanlar belli dönemlerin sonunda düzenlenmekle beraber, genellikle ay sonlarında düzenlenir. Bilgisayar kullanımı olmayan dönemlerde mizan alınabilmesi için bir düzen dâhilinde düzenlenmesi gerekir.
- Yevmiye defterinin borç ve alacak toplamları alınır.
- Defteri kebir hesaplarında bulunan borç ve alacak toplamları gerçekleştirilir.
- Mizana aktarılan hesapların tutar ve kalan olarak toplamları alınır.
Mizan Çeşitleri
Düzenlenme zamanlarına göre ayrılan mizan çeşitleri üç grupta toplanır.
- Aylık: her ayın sonunda düzenlenen olup, bir dönem içinde 12 adet düzenlenir.
- Genel Geçici: Aralık ayında envanter işlemleri yapılmadan önce düzenlenen ve tüm dönemi kapsayan türdür.
- Kesin Mizan: Aralık ayında envanter işlemleri sonucunda düzenlenen mizan türüdür. Kesin mizan sonucunda kalan tüm hesaplar yeni dönemin bilançosuna aktarılarak açılış bilançosuna baz oluşturur.
Mizan Örneği
Mizan borç ve alacak bakiyelerini gösteren bir çizelge şeklindedir. Aşağıdaki kesin mizan örneği üzerinden konuşacak olursak; Hesap isimlerinin karşılarına borç ve alacak kayıt edilerek oluşturulur. Aşağıda sadece bazı hesaplara yer verilmiş olup bu liste uzayıp gidebilir.
Bu tanımdan sonra ayrıca bilanço teriminin ne anlama geldiğini buradan öğrenebilirsiniz. Unutmayınız ki bir çok muhasebe terimi birbiri ile bağlantılıdır.
